၂၀၂၃ ခုနှစ် ၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၀ ရက်

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ၊ ပထမပတ်အတွင်း မောတောင်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်သို့ ရေခူဆားနယ်(Salted Jelly Fish) တင်ပို့မှုများရှိလာသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။

ယခုရာသီသည် ရေခူ အများအပြားထွက်ရှိသည့်ကာလဖြစ်ပြီး မြိတ်၊ ဘုတ်ပြင်းနှင့်ထားဝယ်ဒေသ တို့မှ အဓိကထွက်ရှိကြောင်း ကုန်တင်ပို့သူများထံမှ သိရှိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရေခူဆားနယ် (၁)ကီလို လျှင် (၈၃) ဘတ် ဝန်းကျင်ခန့်ဈေးဖြင့် တင်ပို့ရောင်းချနေရပြီး ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ပထမအပတ်အတွင်း မောတောင်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ရေခူဆားနယ်(၅၃၂၀၀) ကီလို ထိ ထိုင်းဈေးကွက်သို့ တင်ပို့နိုင်ခဲ့သည်။

   ကယားပြည်နယ်တွင် စပါးနှင့်ပြောင်းကို အဓိကထားစိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး အချို့ဒေသများ တွင် ရွေ့ပြောင်းတောင်ယာမှ နှစ်ရှည်သီးနှံပြောင်းလဲ၍ ကော်ဖီသီးနှံကိုနှစ်ရှည်သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုး လာရာ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ် ကော်ဖီစိုက်ဧက (၇၀၉) ဧက၊ ရိတ်ဧက (၂၀၈) ဧကနှင့် တစ်ဧက (၁၄၆) ပိဿာခန့်  စုစုပေါင်းအထွက်နှုန်းမှာ (၃၀၄၈၃) ပိဿာထွက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ကော်ဖီကို ဒီမောဆို၊ ဒေါဘျာကူဒေသနှင့် ဖရူဆို၊ ဟိုယာ/ ဘီယာဒေသများတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပြီး နည်းပညာအနေဖြင့် ဂျပန် (စိုက်၊ခူး၊သန့်စင်)နည်းဖြင့် စိုက်ပျိုး၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်အနေဖြင့် ရန်ကုန်မြို့သို့တင်ပို့ပြီး ပြည်ပဈေးကွက်အနေဖြင့် စင်္ကာပူ၊ ဂျပန်

     မြန်မာနိုင်ငံမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ့်သို့ လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ၊ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ၊ သစ်တောထွက်ပစ္စည်းများနှင့် စက်မှုကုန်ချောပစ္စည်းများကိုပင်လယ်ရေကြောင်းနှင့် နယ်စပ်မှတဆင့် စဉ်ဆက်မပြတ်တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

    အဆိုပါကုန်ပစ္စည်းများကို မြန်မာနိုင်ငံဘက်ရှိ စစ်တွေနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ့်နိုင်ငံ၊ တက္ကနဗ်မြို့သို့ တင်ပို့လျက်ရှိရာဒီဇင်ဘာလနောက်ဆုံးအပတ်တွင်  မန်ကျဉ်းစေ့၊ ဆီးဖတ်၊ အုန်းသီးခြောက်၊ ချင်း(အစို)နှင့် စစ်တုံဥတို့အပြင် ငါမုတ်ဖြူ၊ ငါမုတ်မဲ၊ ငါးနီတူခြောက်တို့ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်းပေါင်း (၀.၂၃၀၇) ဒေါ်လာသန်း တင်ပို့ခဲ့သည်။

     ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် (၃.၈) ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်လာမည်ဟု ယုံကြည် ကြောင်း EECO က ပြောကြားခဲ့သည်။

     သို့သော်လည်း အတိုးနှုန်းမြင့်တက်မှုနှင့် ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်  မြင့်တက်မှုများကြောင့် တင်ပို့ ခြင်း (Export) တွင် ကျဆင်းနေဆဲဖြစ်သည်။

    ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ တတိယသုံးလပတ်တွင် ထိုင်းစီးပွားရေးသည် (၄.၅) ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း EECO ကပြောကြားခဲ့သည်။

       ပို့ကုန်သွင်းကုန် လိုင်စင်လျှောက်ထားခြင်းများကို Tradenet 2.0 System တွင် Online ဖြင့် လျှောက်ထားနိုင်သည့်အပြင် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများတွင်လည်း လာရောက်လျှောက်ထားပါက ခွင့်ပြုပေး လျက်ရှိသည်။ ၃-၁-၂၀၂၃ ရက်နေ့တွင် လာရောက်လျှောက်ထားမှုများမှ သွင်းကုန် လိုင်စင် (၁၇)စောင် (၂.၅၂၄)ယွမ်သန်းတန်ဖိုးရှိသည့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသုံးပစ္စည်းများ၊ ပန်းသီးနှင့် လိမ္မော်သီး အစရှိသည်တို့ကို ခွင့်ပြုထုတ်ပေးခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၁)ရက်နေ့ မှ  (၃)ရက်နေ့ထိ ပို့ကုန်လိုင်စင် ( - )စောင်နှင့် သွင်းကုန်လိုင်စင် (၃၄)စောင် ခွင့်ပြုထုတ်ပေးခဲ့ပါသည်။ (၃-၁-၂၀၂၃) ရက်နေ့တွင် အများ

ချင်းရွှေဟော်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းသည် တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုအနေဖြင့် လက်ရှိကာလတွင် ဆန်၊ ဆန်ကွဲ၊ ပြောင်း၊ ကြံ၊ လက်ဘက်ခြောက်၊ နှမ်းဖြူ၊ နှမ်းနက်နှင့် မြေပဲဆံတို့ကို အဓိက ထားတင်ပို့လျက် ရှိသည်။ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံပါမစ်ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ကြံရာသီ ရောက်ရှိ လာပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ကြံတင်ပို့မှုများလည်းများပြားလာလျက်ရှိသည်။ ကုန်စည်သယ်ယူစရိတ်အနေဖြင့် မန္တလေးမှချင်းရွှေဟော်သို့ ယခုအပတ်တွင် ပို့ကုန်တစ်တန် လျှင် (၇၀၀၀၀) ကျပ်ရှိကြောင်းသိရှိရသည်။ လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ၏ (၁) တန်ဈေးနှုန်းများမှာဧည့်မထဆန် (၃၇၂) ဒေါ်လာနှုန်း၊ ဆန်ကွဲမှာ (၃၅၀) ဒေါ်လာနှုန်း၊ ပြောင်းမှာ (၃၀

     ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၂၉) ရက်နေ့မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်နေ့အတွင်း တစ်ဖက် ထိုင်းနိုင်ငံ ရနောင်းမြို့နှင့် ပရာကျွတ်ကရီခမ်မြို့သို့ အကောက်ခွန်သက်သာခွင့် ဆိုင်ရာ ပင်ရင်းနိုင်ငံသက်သေခံလက်မှတ်(From D)ဖြင့်  ကြက်သွန်နီ(၃၄.၄၀)တန်၊ငါးမှုန့် (၈၁၀)တန်၊ တံမြက်စည်းမွှေး (၆.၂၅)တန်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်းတန်ဖိုးဒေါ်လာ  (၀.၇၄၇) သန်းတင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

     ကော့သောင်းကုန်သွယ်ရေးစခန်းသည် တစ်ဖက်ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရေထွက်ပစ္စည်းများကို FOB စနစ်ဖြင့် အဓိကတင်ပို့နေသော ပို့ကုန်အသာစီးရသည့် စခန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ အဓိက တင်ပို့နေသော ပစ္စည်းများမှာ ငါးမျိုးစုံ၊ ငါးစီဖောင်း၊ ပုစွန်၊ ငါးဆားနယ်၊ ကဏန်း၊ ကင်းမွန်(စို/ခြောက်)၊ ခရုနှင့် ငါးမှုန့် တို့ဖြစ်သည်။

    ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်၌ ရေထွက်ပစ္စည်းအမှန်တင်ပို့နိုင်မှုမှာ တန်ချိန် ၂၆၆၅၇၃၊ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၂ဒသမ၇၉၆ သန်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ (Mini- Budget) ကာလ၌ တန်ချိန် ၁၆၁၂၀၅ တန်၊ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆၀ဒသမ၃၀၁ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့သည်။

      မောတောင်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်သို့ ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ကြက်သွန်နီ (၃၆၉) တန်၊ အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၀.၃၃၂) ဒေါ်လာသန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်းတွေ့ရှိရသည်။ ကုန်သည်များအနေဖြင့် ကြက်သွန်နီတင်ပို့ရာတွင် အကောက်ခွန်သက်သာခွင့်ဆိုင်ရာအကျိုးခံစားခွင့် (Form-D) ဖြင့် တင်ပို့လျက်ရှိ သည်။

     ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို လျှော့ချပြီးနှစ်သစ်တွင် ငွေလဲနှုန်းတည်ငြိမ်စေခြင်းဖြင့် ဘင်္ဂလား ဒေ့ရှ်၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုအရှိန်ပြန်ရလိမ့်မည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက မျှော်လင့် ကြကြောင်း၂၀၂၂ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့ထုတ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ့်နိုင်ငံ၏ Dhaka Tribuneသတင်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။