မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကုန်သွယ်မှုလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများအရ နိုင်ငံတကာနှင့်ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက် ရာတွင် ပို့ကုန်သွင်းကုန်ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်(ပသက)ပြုလုပ်ပြီးမှသာလိုအပ်သည့်ပို့ကုန်သွင်းကုန်လိုင်စင်ပါမစ်များကို လျှောက်ထားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။(ခြွင်းချက်အနေဖြင့်ကုန်သွယ်မှုပမာဏတိုးတက်စေဖို့နဲ့ကုန်သွယ်မှု လမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်ရှိစေဖို့အတွက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှာ လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးချင်းအတွက် (Individual Trading Card) စနစ်နဲ့ ကန့်သတ်ပမာဏတစ်ခုနဲ့ ခွင်ပြုချက်ပေးခြင်းမှလွဲပြီး) အဲဒီအတွက် လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးသည် ရင်းနှီး/ ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်ဌာနမှာကနဦး ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်ပြီးမှသာ အဆိုပါအချက် အလက်များအပေါ် အခြေခံပြီးမှ ပြည်ပနှင့်ကုန်သွယ် မှုဆောင်ရွက်မည့် ကုမ္ပဏီများသည် ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနမှ ပသကမှတ်ပုံတင်ကို ထပ်မံလျှောက်ထားရမည်ဖြစ်သည်။ ပသကမှတ်ပုံတင်ပြီးမှ မိမိတို့ဆောင်ရွက်လိုသည့် ပို့ကုန် သွင်းကုန် လုပ်ငန်းစဉ် များဖြစ်သော ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာန၌ ပို့ကုန်သွင်းကုန်လိုင်စင်ပါမစ်လျှောက်ထားခြင်းကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ပြီးသည်နှင့် အကောက်ခွန်ရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန် အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာန၌ IE Code ကို ထပ်မံလျှောက်ထားရပါသည်။ ကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များပြီးရန် ကျသင့်သည့် အခွန်ပေးဆောင် ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည့်နေရာမှာလည်း သက် ဆိုင်ရာကုမ္ပဏီအမည်နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ပြည်တွင်းအခွန်များရုံး၌ ပေးချေရခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ယခုလိုဆောင်ရွက်ရာမှာ ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်တစ်လျှောက် ဆက်သွယ်လုပ်ကိုင်ရ သည့် ဌာနတစ်ခုချင်းမှာ လူကိုယ်တိုင်သွားရောက်မှတ်ပုံတင်ရသလို ဌာနတစ်ခုချင်းစီကနေ မတူညီသည့်ကုမ္ပဏီ ID Code တစ်မျိုးစီ သုံးစွဲနေရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဥပမာ ယခင်က ရင်းနှီး/ ကုမ္ပဏီ မှတ်ပုံတင်ဦးစီးဌာန ကုမ္ပဏီ မှတ်ပုံတင် နံပါတ်အဖြစ် ၁၁၅။၉၅-၉၆(၂၅-၄-၉၅) ၁၁၊ ကုန်သွယ်/ ဦးစီးက ပသက နံပါတ်ကိုDigit(၄)လုံးမှ (၅)လုံး (ဥပမာ- ၁၂၃၄၅) ၊အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာနမှ IE Code ကို ပသက နံပါတ်ကိုအခြေခံပြီး Digit (၈)လုံး (ဥပမာ- ၁၂၃၄၅၀ဝ၁) အဖြစ်သုံးစွဲကြပြီး အခွန်ပေးဆောင်မှုများအတွက် ကုမ္ပဏီအမည်ဖြင့် ပုံစံအမျိုးမျိုးသုံးစွဲခဲ့ကြပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်တစ်လျှောက် Single ID တစ်မျိုးတည်းကိုသုံးစွဲနိုင်ရေး အစိုးရဌာန များကြား ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပြီး ပြည်တွင်းအခွန်ဦးစီးဌာနမှသတ်မှတ်သည့် အခွန်ထမ်းအမြဲတမ်း မှတ်ပုံတင် အမှတ် Taxpayer Identi- fication Numbers (TIN) နံပါတ်တစ်ခုတည်းအား ၅-၁-၂၀၂၀ ရက်မှစတင်ပြီး ပြောင်းလဲသုံးစွဲဆောင်ရွက်သွားကြမည်ဖြစ် သည်။ (TIN) နံပါတ်တွင်Digit(၉)လုံးရှိပြီး ဥပမာ(၁၂၃၄၅၆၇၈၉) အဆိုပါနံပါတ်ကိုပဲ ရင်းနှီး/ကုမ္ပဏီ၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ အကောက်ခွန်၊ ပြည်တွင်းအခွန်ဌာနများ အားလုံးက တူညီစွာသုံးစွဲကြမည်ဖြစ်ပါသည်။
သို့ဖြစ်ပါ၍ ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ကြမည့် မြန်မာနိုင်ငံကုမ္ပဏီများ အက်ဥပဒေ ၁၉၁၄၊ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် အထူးကုမ္ပဏီအက်ဥပဒေတို့အရ ဖွဲ့စည်းမှတ်ပုံတင်ထားသော ကုမ္ပဏီများ၊ အစိုးရဌာနအဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့များ၊ သံရုံးများအပါအဝင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် တစ်ဦးချင်းကုန်သွယ်မှု ဆောင်ရွက်နေသူများ (ITC ) ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများအနေဖြင့် သတ်မှတ်ရက်မတိုင်မီ လက်ရှိအသုံးပြုနေသည့် ပို့ကုန်သွင်းကုန်မှတ်ပုံတင် အမှတ်များအစား ပြောင်းလဲအသုံး ပြုမည် TIN နံပါတ်များအား ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနသို့ လာ ရောက်ပြောင်းလဲကြရမည်ဖြစ် ပါသည်။ ပြောင်းလဲနိုင်ရန်အတွက် ကုမ္ပဏီများ၊ အစိုးရဌာနအဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့များ၊သံရုံးများအနေဖြင့် ကုန် သွယ်ရေး ဦးစီးဌာနရုံးချုပ်(နေပြည်တော်)နှင့် ပို့ကုန်သွင်းကုန်ရုံး (ရန်ကုန်)တို့တွင် လာရောက် ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်ပြီး (ITC) ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများအနေဖြင့် ကတ်ထုတ်ယူထားရှိသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများတွင် သတ်မှတ်ချိန် အမီ ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ကြရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အခုလို ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်သည့်အတွက် ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်တစ်လျှောက် ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင် (ID) နံပါတ်တစ်ခုတည်းဖြင့် လုပ်ငန်းများအားလုံး အသုံးပြုဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ၅-၁-၂၀၂၀ ရက်နောက်ပိုင်းမှ စတင်၍ ပြောင်းလဲ ခြင်းမရှိသေးသော ပို့ကုန်သွင်းကုန် လုပ်ငန်းရှင် မှတ်ပုံတင်များနှင့် ITC ကတ်များအတွက် ပို့ကုန်သွင်းကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားခြင်း ၊ MACCS စနစ်တွင် အကောက်ခွန်ရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်တော့မည် မဟုတ်သည့်အတွက် ပို့ကုန် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် သတ်မှတ်ချိန်အတွင်း အချိန်မီပြင်ဆင် ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ကြပါရန် အသိပေး နှိုးဆော်အပ်ပါသည်။
မျိုးကေဝင်း