စိတ်အဟာရ အလှမွေးငါးကလေးများနှင့် ပို့ကုန်

စိတ်အဟာရ အလှမွေးငါးကလေးများနှင့် ပို့ကုန် လူသားမှန်သမျှအားလုံးတို့သည် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ သမုဒ္ဒရာဝမ်းတစ်ထွာအတွက် လူမှုဆက်ဆံရေး နယ်ပယ် တွင် နေ့စဉ်နှင့်အမျှလွှဲရှောင်မရ ထိတွေ့ဆက်ဆံနေကြရမည်ဖြစ်ပေသည်။ ထိုသို့ဆက်ဆံရာတွင် ပျော်ရွှင်ခြင်း၊ ဝမ်းနည်းခြင်း၊ ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်း၊ အောင်မြင်ခြင်း၊ ရှုံးနိမ့်ခြင်းဟူသော ဝိရောဓိများနှင့် လောကနိယာမတရားများကို နိစ္စဓူဝ ရင်ဆိုင် တွေ့ကြုံနေကြရမည် ဖြစ်ပေသည်။ ထိုထိုဤဤ အချင်းအရာများကိုတော့ “စိတ်“ ဟူသော အသိက ဦးဆောင်နေပြီး စိတ်၏ စေညွှန်းရာအတိုင်း “နာမ်“ ဟူသော ရုပ်ခန္ဓာက လိုက်ပါဆောင်ရွက်နေရခြင်းဖြစ်ပေသည်။ ထို့ကြောင့် ကုသိုလ်ကောင်းမှုပြုခြင်းသည်လည်းကောင်း၊ အကုသိုလ်မကောင်းမှု ပြုခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ အရာရာကို စိတ်က သာ ဦးဆောင်နေကြောင်း “စိတ်သာရှင်စော“ဟု မြတ်ဗုဒ္ဓက ဟောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာစကားပုံတွင် စိတ်နှင့်ပတ်သက်၍ “စိတ်ထောင်းလို့ကိုယ်ကြေ“ ဆိုသော စကားမှာ လူမှုဆက်ဆံရေး နယ်ပယ်တွင် အဆင်မပြေမှုများစွာ ကြုံတွေ့လာရသောအခါ စိတ်ဖိစီးမှု (Stress) ဖြစ်ပေါ်ကာ စိတ်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု ၊ စိတ်ကျရောဂါနှင့် အခြားရောဂါပေါင်းစုံတို့က အလွယ်တကူ ဝင်ရောက်လာနိုင်ခဲ့သဖြင့် လူဘဝ၏ ကျဆုံးမှုကို ဖြစ်စေသည်။ အလားတူ ဆန့်ကျင်ဘက် စကားပုံဖြစ်သော “ စိတ်ပျိုမှ ကိုယ်နု“ ဟူသော စကားပုံလည်းရှိသည်။ လောကသုံးပါးစလုံးကို ရှုမြင်ရာတွင် အရာရာကို ယထာဘူတကျကျ တွေးခေါ်ဆင်ခြင်ခြင်း နှင့် မတူကွဲပြား ခြားနားသည်တို့ကိုလည်း အကောင်းဘက်မှ ရှုမြင်သုံးသပ်ကာ သည်းခံခွင့်လွှတ်သည့်စိတ်ဓါတ်ဖြင့် ကူညီတတ် သူတို့မှာ အောင်မြင်မှုများနှင့်အတူ အစဉ်နုပျိုလန်းဆန်းနေမည်သာဖြစ်ကြောင်း စိတ်နှင့်ပတ်သတ်သော တင်စား သည့် မြန်မာစကားပုံများဖြစ်သည်။ ယနေ့ စိတ်ပညာရှင်များက ကျန်းမာရေးအတွက် စိတ်လူမှုဆက်ဆံရေးသည် များစွာအရေးကြီးကြောင်း တင်ပြလာကြသည်။ စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အခြေခံစိတ်အဟာရနှင့် ဖြည့်စွက်စိတ်အဟာရများ ဖြည့်ဆည်းရေး ကိုဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ပါသည်။ လူသားတို့သည် မိမိတို့၏ကိုးကွယ်ယုံကြည်ရာ ဘာသာတရား၏ ကောင်းမြတ် သော အဆုံးအမ တရားများကိုလေးစားလိုက်နာခြင်း၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအတွက် ဗုဒ္ဓအဆုံးအမ တရားတော်များ၊ (၃၈)ဖြာ မင်္ဂလာတရားတော်နှင့် လောကနီတိကျင့်ဝတ်များသည် လူတစ်ဦးချင်း တစ်ယောက်ချင်းစီတို့၏ အခြေခံ စိတ်အဟာရများပင်ဖြစ်သည်။ လူသားတို့သည် အခြေခံစိတ်အဟာရများအပြင် ဖြည့်စွက်စိတ်အဟာရ များကိုလည်း ကျွေးမွေးရန်လိုအပ်ရာ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မြေပေါ်မြေအောက်၊ ရေပေါ်ရေအောက်ရှိ သဘာဝ အလှ တရားများနှင့် လူလုပ်အလှတရားတို့၏ ထူးခြားဆန်းပြား သည်ကို ကြည်နူးလေ့လာခံစား စိတ်အပန်းဖြေခြင်းသည် အခြေခံစိတ်အဟာရအတွက် လိုအပ်သောဖြည့်စွက် စိတ်အဟာရများပင်ဖြစ်ပေသည်။ ယခုအခါ လူတို့သည် စိတ်ကျန်းမာရေးကို အလေးထားဆောင်ရွက်လာကြပြီး နေအိမ်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် သစ်ပင်ပန်းမာန်များစိုက်ပျိုးခြင်း၊ နေအိမ်အတွင်း အလှအပများပြုပြင်မွမ်းမံခြင်း၊ သစ်ပင်ပန်းပင်ငယ်များ၊ အလှ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ အလှမွေးငါးကလေးများကို မွေးမြူခြင်းဖြင့် စိတ်အပန်းဖြေစေရေး (သို့) ဖြည့်စွက်စိတ် အဟာရ ဖြည့်တင်းရေးကို ဆောင်ရွက်လာကြပြီဖြစ်သည်။ ဧည့်ခန်းအတွင်းသို့ ဝင်လိုက်သည်နှင့် အေးချမ်းမှုနှင့်အတူ အလှမွေး ငါးကန်လေးအတွင်း လွတ်လပ်စွာကူးခတ်နေသော ငါးကလေးနှင့် ညအခါ မီးရောင်စုံများကြားတွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အတိုင်း ပြုပြင်ဖန်တီးထားသော ငါးကန်းအတွင်း ပျော်ရွှင်မြူးတူးစွာ ဆော့ကစားနေသော ငါးကလေးများကို ကြည့်ရှုရသည်မှာ ည၏အေးချမ်းမှုနှင့်အတူ ကြည်နူးမှုအရသာ (သို့) ဖြည့်စွက် စိတ်အဟာရ ကျွေးရသည်မှာ ဖော်မပြတတ်သော စိတ်ခံစားမှုတစ်မျိုးပင်ဖြစ်သည်။ တချို့ ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများတွင် သဘာဝ ရေဥယျာဉ်ကြီးများ တည်ဆောက်ကာ ပင်လယ်ငါးမန်းကြီးများ၊ မိကျောင်းများ၊ ပင်လယ်လိပ်ကြီးများ၊ လင်းပိုင်များနှင့် ရေသတ္တဝါအမျိုးမျိုးကို ကြီးကျယ်ခမ်းနားစွာမွေးမြူ၍ စိတ်အပန်းဖြေ အဟာရ ကျွေးမွေးခြင်းကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ယခင်က ငါးအလှကလေးများကို နိုင်ငံခြားမှဝယ်ယူ၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါ မြန်မာ့ သဘာဝ ရေချိုငါးအလှလေးများကို နိုင်ငံတကာသို့ ပို့ကုန် အမယ်တစ်မျိုးအဖြစ် တင်ပို့နေကြပြီဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ သဘာဝ ငါးအလှလေးများကို မြန်မာနိုင်ငံငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် အောက်ရှိ ငါးအလှမွေးမြူသူများအဖွဲ့က မြန်မာ နိုင်ငံအရပ်ရပ်ရှိ တံငါသည်များနှင့်ညှိနှိုင်းကာ ဖမ်းယူ၍တင်ပို့လျှက်ရှိသည်။ တင်ပို့သည့် အလှမွေးငါး အမျိုး အစားများမှာ ငါးနီချောင်၊ ငါးခုံးမ၊ စမ်းငါးကျီး၊ တံငါငို၊ ငါးမြီးဝါ၊ ငါးမြီး လောင်းလေး၊ ငါးရွှေစာရေး၊ ငါးကြေးဆတ်၊ ငါးမွေထိုး၊ ငါးပနော်၊ ငါးဝက်ထော်၊ ငါးလေးသည်တော်၊ ငါးပုလဲဒိုင်နို့၊ ငါးကွက်ကြား၊ ငါးညောင်ရွှေ၊ ငါးသငယ်၊ ငါးမီးနီခေါင်းနီ၊ ငါးလေပြေ၊ ငါးကြေးနီပြတ်၊ ငါးပြားဆင်၊ ငါးကွက်ကြ၊ ငါးပြား၊ ငါးပက်လက် စသည့် မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားရှိ မြစ်ချောင်း၊ အင်းအိုင် များမှထွက်ရှိသော ရေချိုငါးကလေးများ ကို တံငါငယ်များက ပိုက်ငယ်၊ မြုံး၊ ရင်ကွဲမြုံး၊ ရေကွင်း စသည့်ငါးဖမ်းကရိယာများဖြင့် ဖမ်းယူကြသည်။ ငါးအမျိုးအစား အလိုက်တစ်ကောင်လျှင် အနည်းဆုံး ၄၀ိ/- ကျပ် ပေး၍ဝယ်ရကြောင်းသိရှိရသည်။ အလှမွေးငါးကလေးများကို နိုင်ငံတကာသို့ လေကြောင်းလိုင်းဖြင့်တင်ပို့ကြသည်။ ထုပ်ပိုးပုံနည်းစနစ်မှာ ပလပ်စတစ်အိတ်အတွင်းသို့ ငါးကလေး များကို ရေနှင့်ရောကာ ထည့်သွင်းရသည်။ ထို့နောက် ပလပ်စတစ်အိတ်အတွင်းသို့ အောက်စီဂျင် ( ၂ )ဆ ထပ်မံ ဖြည့်ထည့်ပြီး၊ အလုံပိတ်ကာ ဖော့ဘူးအတွင်းထည့်ရသည်။ ဖော့ဘူးတစ်လုံးလျှင် ( ၄ ) ထုပ် ဆံ့ပြီး၊ အလေးချိန် ( ၁၈ Kg ) ခန့် လေးသည်။ ငါးကလေးများမှာ ပလပ်စတစ်အိတ်အတွင်း အနည်းဆုံး ( ၂၄ ) နာရီ ရှင်သန်နေထိုင်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပြီး တင်ပို့သည့်နိုင်ငံများမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ စင်္ကာပူနိုင်ငံ၊ မလေးရှားနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဟောင်ကောင်၊ ဂျပန်နှင့် ကူဝိတ် နိုင်ငံတို့ဖြစ်သည်။ ဝယ်လိုအားအများဆုံးနိုင်ငံမှာ စင်္ကာပူနိုင်ငံ ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရသည်။ တင်ပို့မှုအနေဖြင့် ၂၀၁၀ - ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် (၈)တန်ကျော်ခန့် တန်ဘိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၀၀၀ ကျော်ခန့်၊ ၂၀၁၁ - ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန်(၉) တန်ကျော်ခန့်၊ တန်ဘိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၇၀၀၀ ခန့်တင်ပို့ ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ကာလတူ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်သည့်အခါ တန်ချိန်နှင့် တန်ဘိုးပိုမိုတိုးတက်လာသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ လက်ရှိ ၂၀၁၂ - ၂၀၁၃ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် ငါးအလှ တင်ပို့မှု အတွက် အခြေအနေကောင်းသည့် လက္ခဏာတစ်ရပ်ပင်ဖြစ်ပေသည်။ မြန်မာ့သဘာဝ ရေချိုငါးအလှကလေးများသည် မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားပေါများကြွယ်ဝလှပါသည်။ ယနေ့ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံသစ်တွင် ကုန်သွယ်မှု လျှင်မြန်ချောမွေ့စေရေးအတွက် ဖြေလျော့မှုများစွာဖြင့် ကုန်သွယ်မှု တန်ဘိုး တိုးမြှင့်စေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျှက်ရှိသည်။ နိုင်ငံတကာမှ တားဆီးပိတ်ပင်မှုများ ဖြေလျော့လိုက်ပြီး နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများအလုံးအရင်းနှင့် ဝင်ရောက်လာကာ နိုင်ငံတကာသို့ လေကြောင်းလိုင်း (၂၁) လိုင်းဖြင့် ရန်ကုန် ၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော်မှသည် အာရှ ၊ ဥရောပမြို့ကြီးသို့ လေကြောင်းလိုင်းများ တိုးချဲ့ကာ ပျံသန်းနေပြီဖြစ်သည်။ အလားတူ ပြည်တွင်းလေကြောင်းလိုင်းများလည်း တိုးချဲ့ပျံသန်းလာပြီဖြစ်၍ လေယာဉ်ဖြင့် တင်ပို့ကြရသော ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်း ငါးများအတွက် ကုန်သွယ်မှု လျင်မြန်လာပြီဖြစ်ပါသည်။ သိုပါ၍ ဈေးကွက်ရှာဖွေဖော်ထုတ်ကာ ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်နိုင်ပါက သဘာဝငါးအလှ အရင်းအမြစ်အပေါ် ကြွယ်ဝလှသော မြန်မာပြည်အတွက် မြန်မာ့ ငါးအလှလေးများက ကျေးလက်နေပြည်သူတို့၏ ဆင်းရဲမှု လျော့ချရေးနှင့် ကျေးလက်နေပြည်သူတို့နှင့် တိုင်းပြည် ဝင်ငွေအားတဖက်တလမ်းမှ ကူညီရှာဖွေပေးမည့် ပို့ကုန်ပစ္စည်းအမယ်တစ်မျိုးဖြစ်လာတော့မည် ဖြစ်ကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ (ထွန်းမြင့်ထွန်း) ပို့ကုန်ဌာန