ကြံ၊ သကြားဈေးကွက် ပြန်ကောင်းလာရေး အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ စောင့်ဆိုင်းရဦးမည်
ယခု ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကုန်ပိုင်း အထိ ကမ္ဘာ့သကြား လိုအပ်ချက်မှာ တန်ချိန် ၂ ဒသမ ၅ သန်းအထိပင်ရှိလာနိုင်ကြောင်း အာဆီယံ သကြားလုပ်ငန်းပူးပေါင်းအဖွဲ့က ခန့်မှန်း သုံးသပ် ထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၏ နှစ်ဦးပိုင်းမှ စတင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ သကြားဈေးနှုန်းမှာ ကျဆင်းလာခဲ့ရသည်။ ထိုကဲ့သို့ သကြားဈေးများ ကျဆင်းလာမှု ကြောင့် အာဆီယံ သကြားလုပ်ငန်း ပူးပေါင်းအဖွဲ့ သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇွန်လက ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟိုချီ မင်းမြို့တွင် အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ပြုလုပ်ခဲ့သေး သည်။ အဆိုပါ အစည်းအဝေးမှ ကမ္ဘာ့သကြား လိုအပ်ချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ခန့်မှန်းချက်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံ Mitr Phol သကြားကော်ပိုရေးရှင်းမှ ဈေးကွက် သုတေသီတစ်ဦးက ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစတင်၍ သကြားကို အဓိကထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် သကြားအထွက် နည်းပါးလာခြင်းေ ကြာင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးတွင် သကြားလိုအပ်ချက် မြင့်တက်လာ ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ပြောဆိုထားသည်။ အဆိုပါသုတေသီ၏ ပြောဆိုသုံးသပ်မှုမှာ မှန်သင့် သလောက် မှန်သည်ဟု ဆိုနိုင်သော်လည်း အလုံးစုံ မှန်ကန်မှုေ တာ့ ရှိမည်မဟုတ်သည်ကို တကယ့်လက် တွေ့ဘဝတွင် မြင်တွေ့နေရသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် သကြားထုတ်လုပ်တင်ပို့မှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် ဘရာဇီးနိုင်ငံမှာပင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် သကြားထုတ်လုပ်မှု များ လျော့ ကျခဲ့ရသည်။ အထူးသဖြင့် ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ သဘာဝဘေးဒဏ်ကြောင့်ဟု သတင်းများတွင် ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း အရှေ့တောင်အာရှ တွင် သကြားအများအပြား ထုတ်လုပ်တင်ပို့နေသည့် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ မြန်မာ့သကြားကို အာဆီယံဒေသတွင်းနိုင်ငံများကိုသာမက ကမ္ဘာ့ ဈေးကွက်သို့လည်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တင်ပို့နိုင် ရန် သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရပိုင်းကလည်း အားပေး ကူညီမှုများရှိနေသည်။
တစ်ရက်လျှင် တန်ချိန် ၅၀၀ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် သကြားစက်ရုံများကို မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြင် တွေ့လာရပြီဖြစ်သည်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကသာမြို့တွင် တစ်ရက်လျှင် တန်ချိန် ၅၀၀ ထုတ် လုပ်နိုင်သည့် သကြားစက်ရုံ ကြီး တည်ဆောက်နိုင် ခဲ့ပြီလည်းဖြစ်သည်။ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် သကြားထုတ်လုပ်သည့် စက်ရုံခုနစ်ရုံခန့်အထိပင် ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ကြံတောင်သူကြီးများမှလည်း သကြားစက်ငယ်များကို တည်ထောင်လုပ် ကိုင်လာသလို ပြည် တွင်းလုပ်ငန်းရှင်များပိုင် ကုမ္ပဏီများကလည်း တစ်ရက်လျှင် တန်ချိန် ၅၀၀ကျ သကြားစက်များကို တည်ထောင် လုပ်ကိုင်လာကြသည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီများသည်လည်း ကြံလုပ်ငန်းတွင် ရင်းနှီးြ မှုပ်နှံပြီး သကြားစက်များကို လာရောက် တည်ထောင်နိုင်ကြောင်း ကြံနှင့်သကြား ထုတ်လုပ် ရောင်းချသူများအသင်းမှ သိရသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် မြန်မာ့ကြံတောင်သူများ အနေဖြင့် ကြံများကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်နေကြသော်လည်း ဈေးကွက်ပျောက် သည့် အနေအထားဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ မြန်မာ နိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် သကြားမှာ ပြည်တွင်းစားသုံးမှု အတွက် ဖူလုံနေသည်သာမကဘဲ ပြည်ပသို့လည်း တင်ပို့နေသည်။ သို့ေ သာ် လတ်တလောကာလတွင် သကြားတင်ပို့မှုမှာ အခက်အခဲများစွာဖြင့် ရင်ဆိုင် နေရသည်။ သကြားတင်ပို့မှု ကျဆင်းနေခြင်း ကြောင့် တစ်ဖက်တွင် ကြံတောင်သူများကို ထိခိုက် မှုရှိလာသည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းကလည်း တရုတ်ကုန်သည်များ အဝယ်မလိုက်ခြင်းကြောင့် မြန်မာ့သကြား တင်ပို့မှုမှာ ငါးလကျော်ကြာသည် အထိ ရပ်ဆိုင်းထားခဲ့ရဖူးသည်။ တရုတ်နိုင်ငံနယ် စပ်တွင် အဖမ်းအဆီးများ ပြုလုပ်ပါက ပြည်တွင်းသကြားဈေးကွက်ကို ထိခိုက်လေ့ရှိသည်။ နှစ်စဉ် နှစ်တိုင်းလည်း ကာလအပိုင်းအခြားအလိုက် သကြားဈေးကွက်ကို ထိခိုက်လေ့ရှိသည်ကို တွေ့နေရသည်။ အထူးသဖြင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့ သကြားေ ဈးကွက်မှာ အထိခိုက်ဆုံးနှစ် ဖြစ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှသကြားများ တင်သွင်းနေခြင်းကို တရုတ်နိုင်ငံက မူဆယ်နယ်စပ်တွင် ပိတ်ပင်ဖမ်းဆီးနေ၍ သကြားအိတ် သိန်း ၃၀ ပိတ်မိနေပြီး ပျက်စီးခြင်းများလည်းရှိလာသောကြောင့် သကြား စက်ရုံပိုင်ရှင်များနှင့် ကုန်ုသည်များ အခက်အခဲဖြစ် နေ၍ အစိုးရအကူအညီ လိုအပ်နေကြောင်း မူဆယ်ကုန်စည်ဒိုင်ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက သြဂုတ် ၁၁ရက်တွင် ပြောထားသည်။ “ပိတ်မိနေတဲ့အထဲမှာ တချို့ကုန်ေ တွက တော့ ပို့နေကြသေးတယ်။ သကြားကတော့လုံး၀ ပို့လို့မရဘူး။ ပြန်သယ်လို့လဲမရဘဲ ဒီမှာပဲ အကုန် သောင်တင်နေတာ။ ပိတ်မိနေတဲ့သကြား တန်ချိန် အနေနဲ့ဆို တစ်သိန်းခွဲလောက်ရှိတယ်။အိတ်ရေ အနေနဲ့ဆို အိတ်ရေသိန်း ၃၀ လောက်ရှိတယ်။အခု လိုမျိုး သကြားတွေ ပိတ်မိနေတော့ ပြည်တွင်းက စက်ရုံတွေ ကုန်သည်တွေလည်း အဆင်မပြေဖြစ် နေတာ။ အစိုးရအနေနဲ့လည်း တရုတ်အာဏာပိုင် တွေနဲ့ညှိနှိုင်းပြီး ကူညီပေးမှဖြစ်မှာ။ တရုတ် အစိုးရ အနေနဲ့ တရုတ်ကုန်သည်တွေကို တရားဝင်ပါမစ် ထုတ်ပေးမှသာ သကြားပြဿနာ အဆင်ပြေမှာ”ဟု မူဆယ်ကုန်စည်ဒိုင်ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းကပြောသည်။
လက်ရှိအချိန်တွင် ပြည်တွင်းမှ ထုတ်လုပ်သည့် သကြားတန်ချိန် အများအပြားမှာ မူဆယ် နယ်စပ်ရှိ ဂိုဒေါင်များတွင် စုပြုံနေပြီး ကာလကြာ ရှည်လာခြင်းကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးခြင်းများလည်းရှိနေပြီး ရေရှည်သိုလှောင်ထား ရန်မှာ အခက်အခဲ ရှိနေ၍ နိုင်ငံတကာမှ အခြားဝယ်လက်များနှင့် ချိတ်ဆက်ရမိရန် အစိုးရ၏ အကူအညီ လိုအပ်နေကြောင်း သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းမှသိရသည်။ လတ်တလောကာလတွင် အဘက် ဘက်က အခက်အခဲများ ရှိနေခြင်းကြောင့် မြန်မာ့ကြံများ ဈေးကောင်းရရှိရေးနှင့် ထွက်ရှိလာသည့်၊ သိုလှောင် ထားသည့် သကြားများကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်ရေး အတွက် အစိုးရပိုင်းမှ တာဝန်ရှိသူများကလည်း သက်ဆိုင်ရာ ဌာနများနှင့် ချိတ်ဆက်ပေါင်းစပ် ညှိ နှိုင်းပြီး ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်သည်။ သို့အတွက် ကြောင့် မြန်မာ့ ကြံ၊ သကြားဈေးကွက် ပြန်ကောင်း လာရေးနှင့် မြန်မာ့ကြံတောင်သူများနှင့် သကြား စက်ပိုင်ရှင်များ၏ အလိုဆန္ဒ ပြည့်ဝရန် အတွက်ကိုမူ အချိန်ကာလ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိတော့ စောင့်ဆိုင်းရဦးမည်ဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်တင်ပြလိုက်ရပါသည်။
စိန်သံ