ဒေသဆိုင်ရာအညွှန်း (GI) ဆိုသည်မှာ မူရင်းဒေသကို အထူးဖော်ညွှန်းပြီး၊ အရည်အသွေး၊ ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု (သို့မဟုတ်) အခြားထူးခြားသော ဝိသေသလက္ခဏာများပါရှိ၍ ကုန်ပစ္စည်း ထွက်ရှိရာနိုင်ငံ၊ နယ်မြေဒေသမှ မူလကတည်းက ထွက်ရှိသော ကုန်ပစ္စည်းဖြစ်ကြောင်း ညွှန်းပြချက် တစ်ခုခုဖြစ်ပါသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် အရည်အသွေးမြင့်မားနေသော ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုသည် ထွက်ရှိရာ မူရင်းဒေသ၏ အမည်ဖြင့်တွဲလျက် ထင်ပေါ်ကျော်ကြားနေသော ထုတ်ကုန်တစ်ခုဖြစ်နေလျှင် အဆိုပါကုန်ပစ္စည်းကို ဒေသဆိုင်ရာအညွှန်းဟု ခေါ်ဆိုအသုံးပြုနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ မူရင်းဒေသ တစ်ခုမှ စတင်ထွက်ရှိသော ထွက်ကုန်တစ်ခုအဖြစ်
ဗဟိုကချုပ်ကိုင်သော စီးပွားရေးစနစ်ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး နိုင်ငံ့စီးပွားရေးချွတ်ခြုံကျခဲ့သည့်ကာလများအလွန်၁၉၉၀ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်း မြန်မာ့စီးပွားရေးအဆောက်အအုံအတွင်း ဈေးကွက်(Market) ဟူသောစကားလုံး ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ Market-oriente d system၊ market Economy၊ Market Economic Systemစသဖြင့်ဈေးကွက်စနစ်အခေါ်အဝေါ်များကို နေရာတကာတွင် ကြားသိမြင်တွေ့ခဲ့ကြရပါသည်။ယခုတော့ ဈေးကွက်ဝေါဟာရသည် လူတိုင်းနှင့်ရင်းနှီးနေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ဈေးကွက်စီးပွားရေး စနစ်ထဲလူတိုင်းကျင်လည်လျက်စနစ်၏အကောင်းအဆိုးများကိုမျက်ဝါးထင်ထင်တွေ့မြင်ရင်ဆိုင်နေကြရပြီလည်းဖြစ်သည်။ဈေးကွက်စနစ်တွင်ဝယ်လိုအားနှင့်ရောင်းလိုအားအင်အားနှစ်ရပ်သည်
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှု ဆက်တိုက်မြင့်တက်လာနေပြီး ဘဏ္ဍာနှစ် ခုနစ်လခွဲကျော်ကာလအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆ ဒသမ ၅၃၃ ဘီလီယံကျော်အထိ ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ထားနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေး နှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကုန်သွယ်မှုစာရင်းဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။
ငွေချေးစာချုပ်သည် အရင်းအနှီးဈေးကွက် (Capital Markets) ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး စတော့ရှယ်ယာဈေးကွက်နှင့် အတူဒွန်တွဲပါလာသည့် ဘဏ္ဍာရေးစာချုပ်စာတမ်းများ ဖြစ်သည်။ ကုမ္ပဏီများ၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းကြီး များသည် မိမိတို့လိုအပ်နေသည့် ကာလရှည်ငွေကြေးအရင်းအနှီးများအတွက် အရင်းအနှီးဈေးကွက်မှတစ်ဆင့် စတော့ရှယ်ယာများ၊ ငွေချေးစာချုပ်များ ထုတ်ဝေရောင်းချကာ ရှာဖွေကြသည်။ ရရှိလာသည့် ငွေကြေး များဖြင့် လုပ်ငန်း များ ချဲ့ထွင်ကြကာ မြတ်စွန်းလာသည့်အချိန်များတွင် အကျိုးအမြတ်များကို ခွဲဝေခံစားကြသည်။
မွန်ပြည်နယ်သည် တောင်ကုန်းတောင်တန်းများ ထူထပ်သော ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင်ကမ်းရိုးတန်းဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး ရာသီဥတုမှာလည်းအပူပိုင်းမုတ်သုံရာသီဥတုဖြစ်သဖြင့်ကောက်ပဲသီးနှံ၊ သစ်သီးဝလံ၊ရေထွက်သယံဇာတများ ပြွေါကယ်ဝသည့် ပြည်နယ်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ အချုပ်အား ဖြင့် ဆိုရလျှင် ဒေသထွက် ကုန် အများအပြားထွက်ရှိသည့် ပြည်နယ်တစ်ခုဆိုလျှင်လည်း မှား မည်မထင်ပါ။ မွန်ပြည်နယ်၏ထင်ရှားသော ဒေသထွက်ကုန်အချို့မှာ ဆန်၊ စပါး၊ ရော်ဘာ၊ ရေထွက်ပစ္စည်းများ၊ ဆား၊ သစ်သီးဝလံများ၊ ဝဥ စသည်တို့ဖြစ်သည်။
ဆန်/စပါး
အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့သည် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် QR စနစ် ဖြင့် ငွေပေးချေခြင်းအစီအစဉ်အား အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက် ခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံကြားရှိ စားသုံးသူများအနေဖြင့် ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှု များ ဝယ်ယူ/ရောင်းချခြင်းတို့အတွက် မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်း များမှတစ်ဆင့် ငွေပေးချေမှု များ ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။
မွန်ပြည်နယ်သည် တောင်ကုန်းတောင်တန်းများ ထူထပ်သော ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် ကမ်းရိုးတန်းဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး ရာသီဥတုမှာလည်း အပူပိုင်းမုတ်သုံရာသီဥတုဖြစ်သဖြင့် ကောက်ပဲ သီးနှံ၊ သစ်သီးဝလံ၊ ရေထွက် သယံဇာတများ ပေါကြွယ်ဝသည့် ပြည်နယ်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရလျှင် ဒေသထွက်ကုန် အများအပြားထွက်ရှိသည့် ပြည်နယ်တစ်ခုဆိုလျှင်လည်း မှားမည်မထင်ပါ။ မွန်ပြည်နယ်၏ထင်ရှားသော ဒေသထွက်ကုန် အချို့မှာ ဆန်၊ စပါး၊ ရော်ဘာ၊ ရေထွက်ပစ္စည်းများ၊ ဆား၊ သစ်သီးဝလံများ၊ ဝဥ စသည်တို့ဖြစ်သည်။
ဆန်/စပါး
HACCP ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်
HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points) သည် အစားအသောက် ဘေးကင်း လုံခြုံရေးဆိုင်ရာအန္တရာယ်ကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်းဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ် ပြုသည့်စနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။